a)Gelir Vergisi İndirimi;
Engelliler için ekonomik yarar sağlayan bir hak da gelir vergisi indirimidir. 193 sayılı Yasa'nın 31. Maddesi gelir vergisi indirimi konusunu düzenlemiştir.
Bu haktan;
İşçi veya memur olarak çalışanlar veya bunların bakmakla mükellef engelli yakını olanlar.
Serbest meslek erbabı olan veya bakmakla mükellef engelli yakını olanlar.
Basit usulde vergilendirilen tüccar, esnaf, zanaatkâr vb kişiler yararlanabilmektedir.
Gelir vergisi indirimi engel derecesine göre, her yıl bütçe yasasında belirlenen miktarlarda yapılmaktadır.
İşgücü kaybı oranı yüzde 80 ve üzeri olanlar 1. derece, yüzde 60 ile 79 aralığında olanlar 2. derece ve yüzde 40 ile 59 aralığında olanlar ise 3. derece olarak değerlendirilmektedir.
2011 Yılında uygulanacak indirim miktarları şunlardır:
1. Derece engelliler için 700 TL (tahmini olarak aylık 105 TL)*
2. Derece engelliler için 350 TL (tahmini olarak aylık 52,5 TL)
3. Derece engelliler için 170 TL (tahmini olarak aylık (25,5 TL)
* (Burada belirtilen tahminler, kişilerin evli, çocuklu olmasına bağlı olarak değişiklik gösterecektir, Belirtilen miktar kadar daha az vergi ödeyeceklerlerdir.)
Başvuru için gerekli belgeler ve işlemler:
İndirimden yararlanmak isteyen kişiler nüfus cüzdanı örneği ve işyerinden çalıştığına dair belge ile birlikte çalıştıkları ilin defterdarlığına veya ilçelerde vergi dairesi müdürlüğü veya mal müdürlüğüne başvurabilirler.
Vergi dairesi başvuru sahibini en yakın sağlık kurulu raporu vermeye yetkili hastaneye bir resmi yazı ile gönderecektir.
Sağlık Kurulu yönetmeliğe uygun işlemleri yaparak hazırlanan raporu, ilgili vergi dairesine gönderecektir. Sağlık Kurulu Raporları, Maliye Bakanlığı bünyesindeki Merkez Sağlık Kurulu, yetkili hastane tarafından verilmiş olan Sağlık Kurulu Raporu'nu yeniden değerlendirir ve kararını bir rapor olarak bildirir.
Karar ya kişinin vergi indirimine hak kazanamadığı şeklinde veya derecesine göre alacağı vergi indirimini belirtir şekilde düzenlenir. Karar kişinin çalıştığı kurum veya kuruluşa yazıyla bildirilir.
Unutmayınız:
Gelir vergisi indiriminden yararlanacak kişiler, Merkez Sağlık Kurulu'nun yazısının bir örneğini mutlaka çalıştıkları işyerinden almalıdır.
İl veya ilçe sınırları dışında bir yere işyeri değişikliği yapılması halinde, Merkez Sağlık Kurulu kararının bir örneğini yeni işyerinin bulunduğu defterdarlık, vergi dairesi müdürlüğü veya mal müdürlüğüne bildirmek suretiyle indirimden yararlanmayı sürdürebilir.
Vergi indirimine hak kazandığınıza ilişkin Merkez Sağlık Kurulu kararı, İş Yasasına tabi olarak çalışanların emeklilik işlemleri için de verilmesi gereken zorunlu belgeler arasında yer almaktadır.
Dayanak:
193 sayılı Gelir Vergisi Kanunu
28.04.1981 tarih ve 17324 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan "Sakatlık İndiriminden Yararlanacak Hizmet Erbabının Sakatlık Derecelerinin Tesbit Şekli ile Uygulanması Hakkında Yönetmelik"
b)KDV ve Gümrük Vergisi Muafiyeti
Engellilerin eğitimleri, meslekleri, günlük yaşamları için özel olarak üretilmiş her türlü araç ve gereç, bilgisayar programları KDV'den istisna tutulmuştur (3065 sayılı Yasa'nın 17. Maddesi).
Engellilerin kullanımına mahsus eşyalar ithal edildiğinde bunların gümrük vergisi ödenmemektedir (4458 sayılı Yasa'nın 167. Maddesi).
Dayanak:
3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu,
4458 sayılı Gümrük Kanunu,
18.02.2000 tarih ve 23968 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 2 seri numaralı "Gümrük Genel Tebliği (Muafiyetler)"
c)Emlak Vergisi Muafiyeti
Engellilerin brüt 200 m2'yi geçmeyen bir konutu bulunuyor ise bu konutun emlak vergisi ödenmeyecektir.
1319 sayılı Yasa'nın 8. Maddesi, bununla ilgili yetkiyi Bakanlar Kuruluna vermiştir. Bakanlar Kurulu yasanın verdiği yetkiyle emlak vergisi oranını engelliler için sıfır olarak belirlemiştir.
Bununla ilgili olarak konutun bulunduğu belediye başkanlığına sağlık kurulu raporunuzla birlikte bir beyanname verilmesi gerekmektedir.
Dayanak:
1319 sayılı Emlak Kanunu
31.12.2005 tarih ve 26040 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 47 seri numaralı "Emlak Vergisi Kanunu Genel Tebliği"
d)Bireysel Ulaşım Araçlarının Alımında Vergi Kolaylığı
Ulaşımlarını bireysel araçlarıyla yapmak isteyen engelliler için de Özel Tüketim ve Motorlu Taşıtlar Vergisi indirimi sağlanmaktadır.
Bu haktan;
· Sağlık Kurulu Raporunda "özel tertibatlı araç kullanabilir" kararı bulunan, H sınıfı ehliyet sahibi engelliler,*
· Sağlık Kurulu Raporuyla işgücünün yüzde 90 veya üzerini kaybedenler engelliler.
* ÖTV/2 (2010/3) Sirküleri ile otomatik vitesli araçlar da ÖTV indirimi kapsamına alınmıştır. Sirkülerde "Sol alt ekstremitede (ayak veya bacak) sakatlığı olanlar için otomatik vites "hareket ettirici özel tertibat" olarak kabul edildi.
H sınıfı ve özel tertibatlı araç kullanabilen engelliler, aracın onaylı teknik çizimi ve raporlarıyla; otomatik vitesli araçlar için ise aracın otomatik vitesli olduğuna dair 'uygunluk belgesi'nin aslı veya noter onaylı örneği"ni maliye müdürlüğüne başvurarak vergi muafiyet belgesini alırlar. Bu belgeyle otomobillerini ÖTV ödemeden satın alabilirler.
Bu şekilde alınan araçların ruhsatlarına sahibinden başkası tarafından kullanılamaz şerhi düşülür. Plakalarına engelli amblemi konulur.
Yüzde 90 ve üzeri işgücü kaybı olan engelliler ise maliye müdürlüğüne yalnız raporlarıyla başvurur ve ilgili belgeyi alabilirler.
Aracın tescil işlemlerinde, engelli adına aracı kullanabilecek yakınları veya ücretli olarak aracı kullanacak kişinin adları yazılır. Bu kişilerin dışında aracın kullanımı yasaktır.
ÖTV ve Motorlu Taşıtlar Vergisi muafiyetinden yararlanacak engellilerin alacakları araçlar ve sınırları:
· Binek tipi otomobillerde (87.03) motor hacmi 1600 cm3'ü aşamaz.
· Eşya taşımaya mahsus araçlarda (87.04) motor hacmi 2800 cm3'ü aşamaz.
· Motorlu bisiklet veya bir yardımcı motoru bulunan tekerlekli taşıtlar (87.11)
Bu koşulları sağlayan engellilere 5 yıl süre ile geçerli olmak üzere otomobili ilk alımda (birinci el veya sıfır araç) ÖTV ödenmemektedir. Beş yılın bitiminde veya her hangi bir nedenle aracın tümüyle kullanım dışı olması (pert) halinde yeniden ÖTV muafiyetinden yararlanılabilir.
ÖTV muafiyetinden yararlanan engelliler aynı zamanda 197 sayılı Yasanın 4. Maddesine göre Motorlu Taşıtlar Vergisinden de muaf tutulmaktadır.
Dayanak:
197 sayılı Motorlu Taşıtlar Vergisi Kanunu
4760 sayılı Özel Tüketim Vergisi Kanunu
05.08.2004 tarih ve 25544 sayılı Resmi Gazetede yayınlanan 7 seri numaralı "Özel Tüketim Vergisi Genel Tebliği"