Evde Bakım Aylığı Engelli bireyler için genel rehber

Genel Açıklamalar

Evde bakım maaşının bağlanmasında engelli raporunda mutlaka ''ağır engelli'' ibaresi olmalı ve hane gelir tespitinde gelirlerin toplamının hanedeki kişi sayısına bölümünde gelirin; kişi başına asgari üçte birinden az olması gerekir.

01 Ocak 2015- 30 Haziran 2015 döneminde geçerli olmak üzere asgari ücretin üçte ikisi: 572,64 TL
01 Temmuz 2015- 31 Aralık 2015 döneminde geçerli olmak üzere asgari ücretin üçte biri: 606,94 TL

Müracaatlar İl/İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüklerine yapılan müracaatta istenen belgeler şu şekildedir:

T.C. Kimlik Numarası beyanı,

Engelli sağlık kurulu raporu,

Bakmakla yükümlü olunan bireyler kapsamındaki kişilerin gelir ve mal durumuna ilişkin yazılı beyanı ve taahhüdü ile beyanın içeriğine dair belgeler,

İki adet vesikalık fotoğraf,

Varsa öğrenim durumunu gösterir belge veya sureti,

Engellinin vasisi var ise, vesayete ve vasi atanmasına ilişkin mahkeme kararı. Bedensel engelli olanlar için vasi kararı istenmez.

Anne babanın boşanmış olması hâlinde, boşanmaya ilişkin mahkeme kararı,

İl müdürlüklerince, beyan edilen T.C. Kimlik Numarası üzerinden elde edilecek nüfus cüzdanı sureti, aile nüfus kayıt örneği ve ikametgâh adres belgesi dosyaya eklenecektir.

Bakıma ihtiyacı olan engelli veya yasal temsilcisi, bakmakla yükümlü birey sayısındaki ve engellinin ve bireylerin gelirlerindeki değişikliği bir ay içinde il müdürlüğüne bildirmek zorundadır.

Bakım hizmeti alan engelli bireyin vefatı halinde bakım hizmeti veren kişi en geç on beş gün içinde durumu il müdürlüğüne bildirmek zorundadır. Aksi takdirde sorumlular hakkında hukuki ve idari işlem yapılır.

Bakıma ihtiyacı olan engellinin ikametgâh adresinin değişmesi hâlinde akrabası tarafından en geç on beş gün içinde il müdürlüğüne bildirilmesi zorunludur. Aksi takdirde sorumlular hakkında hukuki veya idari işlem yapılır.

Bakılan kişinin hastaneye yattığı hallerde, hastaneden alınan yatışı gösteren bir belge ile il müdürlüğüne bildirim yapılmalıdır. Aksi halde kontrol amaçlı eve incelemeye gelen yetkililerin bakılan ve bakıcıyı adreste bulamaması halinde aleyhinizde rapor düzenlenebilir.

Bakıma ihtiyacı olan engelli ile akrabanın aynı adreste ikamet etmesi esastır. Ancak, bakıma ihtiyacı olan engelliye bakacak başka kişinin bulunamaması durumunda bakım hizmetleri değerlendirme heyetinin de bakım hizmetinin verilmesinde sorun veya yetersizlik olmayacağına kanaat getirmesi şartıyla, bakım hizmeti her gün rahatlıkla gelinip gidilebilecek yakınlıktaki farklı adresteki akraba tarafından da verilebilir. Bu durumda, bakıma ihtiyacı olan engellinin yirmi dört saat içindeki tüm bakım ihtiyacının giderilmesi ve fiilen en az sekiz saat bakıma ihtiyacı olan engelli ile birlikte olunması ve bakım raporunda sekiz saatten az olmamak üzere kaç saat birlikte olunacağının belirtilmesi gereklidir.

Akrabaları tarafından günde yirmi dört saat süreyle bakılan bakıma ihtiyacı olan engelliler için (10.000) gösterge rakamı ile memur aylık katsayısının çarpımı sonucu bulunacak tutar kadar aylık sosyal yardım yapılır

Bir akraba, bakıma ihtiyacı olan bir engelliye veya bakmakla yükümlü olunan bireyler tanımındaki aynı evde yaşayan bakıma ihtiyacı olan iki engelliye bakım hizmeti verebilir.

Yersiz ödemeler hakkında

ASPB Engelli ve Yaşlı Hizmetleri Genel Müdürlüğünce 19 Kasım 2012 tarihinde yayınlanan ''Evde Bakım Ücreti Geri Ödemeleri Hakkındaki Genelgede şu ifade vardır:

''Bakıma ihtiyacı olan engelli ve engelliye evde ikametgâhında bakım hizmeti veren kişi; engelli bireye düşen gelirin birinci fıkrada belirtilen gelir ölçütünü aşması halinde, en geç üç ay içinde söz konuşu gelir değişikliğini ile müdürlüğüne bildirmek zorundadır. Gelir değişikliğinin bu tarihten sonra bildirilmesi ya da il müdürlüğünce bu durumun tespit edilmesi halinde bakım hizmeti verilmesi dolayısıyla yapılan ödemeler durdurulur ve söz konusu değişikliğin meydana geldiği tarihten itibaren, yasal faizi ile birlikte, bakım hizmetini veren kişiden genel hükümlere göre takip ve tahsil edilir."

Geri ödemeler yapılırken hane içi gelirde kişi başına asgari ücretin üçte birinden az gelir olursa yeniden başvuru hakkı doğar. Yeni başvurunun yapılması borçlu olunan geri ödemeleri durdurmaz.

Diğer Hususlar

Engelli bireyin Özel Eğitim ve Rehabilitasyon hizmeti alması evde bakım maaşının bağlanmasına engel değildir.

Süreğen hastalığa sahip (Parkinson, Şizofreni, MS, Demans, Böbrek Yetmezliği gibi) kişiler için de engelli sağlık raporlarında ''ağır engelli ''ibaresi işaretli ise, bakıma ihtiyacı olduğuna karar verilenlere diğer şartları taşımaları halinde evde bakım maaşı bağlanır.

Engelli bireyin aynı evde yaşayan evli kardeşlerinin gelirleri hane gelirine dahil edilmez.

Hane içi gelirin kişi başına düşen miktarı asgari ücretin üçte birine eşit ve üzerinde olduğu (5-10 lira geçmesi halinde dahi) bakım maaşı bağlanmaz.

Evde iki bakıma ihtiyacı olan engelli var ise birisi için alınan evde bakım maaşı diğerinin gelir ölçümünde hane içi gelire dahil edilmez.

Günde 8 saatlik fiili bakımı gerçekleştiren kişiler için bakım maaşı bir aylık üzerinden ödenir.

Bakım maaşı bağlanmasında engelli bireyin yaşı önemli değildir. Önemli olan bakıma ihtiyacı olduğunun tespitidir.

Ticari faaliyetlerle uğraşan engelli yakınının gelirinin hesaplanmasında müessesenin toplam gelirinden giderlerin düşülmesinden sonraki tutarın dikkate alınması yönünde mütalaa bulunmaktadır.

Günlük 8 saat bir işte çalışıp geri kalan zamanlarda engelli yakını ile ilgilenen kişilere bakım maaşı bağlanması hususunda fiili bakımın gerçekleşip gerçekleşmediğine dair Bakım Hizmetleri Değerlendirme Heyetinin kararı önemlidir.

Bakım maaşı başvuruları hangi sebeple reddedilirse edilsin müracaatçının tekrar müracaatı için süre bekleme şartı yoktur. Başvuru yeni müracaat olarak değerlendirilir.

Süreli raporla müracaat yapılmış ise rapor yenilendiğinde Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne zamanında teslim edilmelidir. Sağlık raporunun süresi bitiminde bakım maaşı kesilir. Yeni rapor sunulması eski raporun geçerlilik tarihinden sonra olursa maaş ödemesine tekrar başlanır, arada geçen süre içinde ödenmeyen maaşların geri ödenmesinde Sosyal Hizmetler Müdürlüğünce onaylanması halinde ödeme yapılır.

Engelli bireyin engelli maaşı almasında evde bakım maaşı hane gelirine dahil edileceğinden engelli maaşı bağlanma kriterlerindeki gelirlerin toplamının kişi başına düşen miktarı asgari ücretin üçte birinden az ise engelli bireye engelli maaşı da bağlanır.

Engelli bireyin kendisine ait ev, arsa, araba vb. mallara sahip olması maaşın bağlanmasına engel değildir. Ancak ev, arsa, araba kirada ve gelir getiriyorsa hane gelirine dahil edilir.

Evde bakım maaşı haczedilemez.

Evde bakım maaşını gösterilip bankadan kredi alınamaz.

Engelli ailelerinin sosyal hayata katılımın sağlanması amacıyla evde bakım maaşı alınan engelli bireyin Bakanlığa bağlı gündüzlü hizmet veren aile danışma ve rehabilitasyon merkezlerinin bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden haftada 16 saati geçmemek kaydıyla faydalanmaları ve Geçici ve Misafir Olarak Bakım Hizmeti Genelgesi (2010/12) kapsamında uygun olan bakım ve rehabilitasyon merkezinde bir yıl içinde en fazla 30 gün olmak kaydıyla geçici ve misafir olarak kalması halinde bakım maaşı kesilmez.

Anne babası boşanan engelli bireylerin velayeti almayan ebeveyni tarafından bakılması halinde (örneğin velayet babada iken annesi tarafından bakılacak olması halinde ) bakım maaşı bağlanır. Ancak yönetmeliğin ilgili maddeleri gereğince velayeti alan ebeveynin geliri ayrı hanede oturuyor olsa da hane gelirine dahil edilir.

Evde bakım maaşı alınan engelli birey eşinden ayrı yaşadığı halde eşinin geliri hane gelirine dahil edilir. Ancak boşanma gerçekleşirse hane gelirine dahil edilmez.

Evde bakım maaşı alınan engelli bireyin çalışıyor olması bakım maaşının bağlanmasına engel değildir. Önemli olan bakıma ihtiyaçlığın varlığı ve ilgili heyetin kararıdır. (Genelge 2012/24)

TSK personeli olup OYAK kesintisi olanların kesintileri gelire dahil edilmez. (Genelge 2012/24)

Evde bakım aylığını Ziraat Bankasından başka bir bankaya transfer ettirebilmek için İl/İlçe Sosyal Hizmetler Müdürlüğüne başvurmak gerekmektedir.

Evde bakım ücretinden yararlanan görme engelli bireylerin engel durumuna yönelik eğitsel, sosyal ve mesleki rehabilitasyon programlarının uygulandığı rehabilitasyon merkezlerinde yatılı olarak kaldıkları sürece ilişkin evde bakım ödemelerinin kesilmeden devam etmesi konusunda genelge yayınlanmıştır. Ödemenin durdurulması ile ilgili 2009/10 nolu genelge iptal edilmiştir.(Genelge 2012/08)